Luide mp3-spelers zorgen voor gehoorschade bij jongeren. Ook het teveel aan decibels in discotheken en bij concerten laat zich op steeds jongere leeftijd gelden. Audiologen waarschuwen voor de gevolgen op lange termijn en proberen het publiek bewust te maken van het probleem. Peeters & Pichal kaartten deze thematiek aan door ‘een nationale gehoortest’ te organiseren met een aantal bekende testpersonen die blootstaan aan geluidsrisico’s. De resultaten zijn opmerkelijk.
Samen met een team van audiologen van Professor Christian Desloovere van het UZ Leuven werd een VRT-radiostudio omgebouwd tot testlab. Daar lieten 50 vrijwilligers uit de radio- en muziekwereld hun gehoor testen. Desloovere omschrijft de groep als een ‘risicogroep’ die een mooi voorbeeld is voor jongeren die intensief oortjes en hoofdtelefoons gebruiken.
De testgroep
De gehoortest bracht veel bekende Vlaamse radiomensen samen, zowel van de VRT-radionetten als van de commerciële zenders: onder meer Jan Hautekiet, Koen Fillet, Annemie Peeters & Sven Pichal (Radio 1), Christophe Lambrecht en Siska Schoeters (Studio Brussel), Dave Peeters en Caren Meynen (Radio Donna), Hein Decaluwé (Radio 2), Thomas Vanderveken (Klara), Sven Ornelis en Wim Oosterlinck (Q Music), Truus Druyts (4FM) en Stefan Ackermans (Nostalgie).
Bij de muzikanten werkten onder meer Bart Peeters, Jo Lemaire, Daan, Peter Evrard, Lenny Crabbe (de 17-jarige zanger-gitarist van het Rock Rally-succes Freaky Age), een doedelzakspeler en enkele muzikanten uit filharmonische orkesten mee.
Als ‘toemaatje’ kwam ook oud-motorcrosser Joël Smets langs. Al sinds zijn vijfde is hij meer dan honderd dagen per jaar te vinden tussen luidruchtige motors.
De resultaten
Slechts 17 gehoortesten van de 50 kregen het label ‘normaal gehoor’: 34% kan dus op beide oren slapen. Bij de anderen werd een redelijke tot uitgesproken lawaaidip of een assymetrisch gehoor vastgesteld. Bij een heel aantal testpersonen is er een dipje merkbaar in de hoge tonen (vanaf 4000 hz). Bij enkelen ging dat dipje héél diep. Echt zware gehoorproblemen bleken eerder zeldzaam in de geteste (risico-) groep.
Beginnende gehoorschade ernstig nemen
Professor Christian Desloovere licht de resultaten als volgt toe : “Bij een heel aantal testpersonen merkten we beginnende gehoorstoornissen op. In het dagelijkse leven zullen zij daar niet veel last van ondervinden, maar symptomen komen wél boven op feestjes bijvoorbeeld. Of in publieke ruimten of plaatsen waar nogal wat geroezemoes is. Daar horen mensen met beginnende gehoorschade de gesprekken rondom zich niet meer zo goed. Het ‘Coktailparty-effect’ heet dat. Die hoge tonen die wegvallen, zijn vooral medeklinkers. En zonder medeklinkers begrijp je minder vaak van de eerste keer wat de andere feestvierders vertellen.
“Dus moet je ook beginnende gehoorschade ernstig nemen,” waarschuwt professor Desloovere, “het wordt namelijk nooit vanzelf beter. Je kan alleen maar erger voorkomen door bijvoorbeeld oordopjes te dragen in lawaaierige ruimten of te werken met geluidsfilters. Dat laatste is vooral een goed idee voor muzikanten. Geluidsfilters filteren de hoge tonen weg die de schade veroorzaken.”
“Te allen tijde is de boodschap dat je alarmsignalen hoe dan ook ernstig moet nemen. Oren die 24 uur na een concert nog ruisen, zijn niet gezond,” besluit de professor.
Reacties van het testpanel
• Thomas Vanderveken (Klara, maar ook muzikant); “Ik heb een gehoordip, hoor de hoge tonen minder, blijkt. Dus misschien moet ik voortaan beter naar concerten met oordopjes, al zie ik me dat niet doen. Het is zo’n beetje als roken, zolang er geen echt probleem is, doe je gewoon verder.
• Christophe Lambrecht (StuBru, maar ook dj): “Het valt een heel klein beetje tegen, blijkbaar heb ik dode haarcelletjes die nooit meer gaan leven, waardoor ik dus geen hoge tonen meer hoor.”
• Dave Peters (Donna, maar ook MNM): “Niet zo geweldig en ik moet toegeven dat ik geschrokken ben. Mijn linkeroor is vrij normaal, maar mijn rechteroor vertoont toch een ‘putteke’. Dat wil zeggen dat ik in conversaties met meerdere mensen hier en daar toch nuances mis. De verstaanbaarheid wordt minder en minder en dus moet ik er toch maar iets aan doen.”
• Daan Stuyven (muzikant): “Ik ben een blij man. Links was perfect en ik heb alleen maar een kleine dip bij mijn rechteroor. Ik ben gerustgesteld.”
• Lenny Crabbe (17-jarige zanger-gitarist-componist van Freaky Age): “Ik let er niet echt op, draag geen oordopjes tijdens repetities of concerten. Vandaag heb ik dus geleerd dat mijn rechteroor al wat schade heeft opgelopen. Maar ik maak me daar geen zorgen over. Misschien ooit wel, binnen twintig jaar of zo, maar nu nog niet.”
• Sven Ornelis (Q-music, maar ook dj). “Het is niet zo positief begrijp ik. Er is duidelijk schade aan mijn linkeroor. Wellicht omdat ik tijdens fuiven met dat oor de muziek beluister via de hoofdtelefoon en met mijn ander oor naar de zaal luister. Ik schrik er wel een beetje van.”
• Joël Smets (oud-wereldkampioen motorcross): “Ik probeer mij in alle bochten te wringen om mijn resultaten te ontkennen, maar ja; ik zit met een serieuze gehoordip. Maar goed, ik wapen me wel voor verder verlies. De laatste jaren al werken we in de motorcross met gehoorbeschermers en de motoren worden gelukkig steeds stiller.”
Peeters & Pichal: elke weekdag van 9 tot 11 uur op Radio 1