Het Pieter Baan Centrum in Utrecht: onderzoeken van verdachten van misdrijven
Tijdens het proces van Kim De Gelder is gebleken dat er in ons land geen goed systeem bestaat om iemand al dan niet toerekeningsvatbaar te verklaren. In de Belgische Wet staat dat deskundigen verdachten moeten kunnen observeren in een speciaal centrum, maar in de praktijk bestaat dat centrum niet. In Nederland doen ze het wel: in het Pieter Baan Centrum in Utrecht worden elk jaar meer dan 200 verdachten van misdrijven onderzocht.
Telefacts Crime volgt Tony, één van hen, tijdens zijn zeven weken in observatie. Tony wordt verdacht van een hele reeks gewelddadige overvallen en hij is zwaar drugsverslaafd. In het Pieter Baan centrum in Utrecht onderzoeken ze zeven weken lang of hij toerekeningsvatbaar was op het moment dat hij die overvallen pleegde.
Klinisch psychologe Carla Van Deutekom legt het hem uit: “Tony, wij proberen samen met jou uit te zoeken in welke mate jij de rem en het stuur over je gedrag hebt en hoe jij veiliger kan worden voor de maatschappij”. Maar Tony zelf pikt hierop in: “Ik vind dat ik knap veilig ben. Ik heb ook al heel veel goede dingen voor mensen gedaan, zoals oude dametjes helpen oversteken”.
In zo’n complexe gevallen is het volgens Paul Cosyns, die ook Kim De Gelder onderzocht, nodig om een verdachte een hele dag door te observeren. “In België moeten deskundigen verdachten gaan onderzoeken in de gevangenis en in complexe gevallen schiet dat tekort, dan moet je meer kunnen doen dan een paar gesprekken”.
In het Pieter Baan centrum wordt een betrokkene door een heel team van deskundigen onderzocht. Psychiater Michaël Van Ekeren: “Wij bepalen een eventuele stoornis aan de hand van observatie, een medisch onderzoek, allerlei soorten testen, een onderzoek naar de levensloop van de betrokkene, enzovoort”.
Overval op G4S in Zaventem
Het veiligheidsbedrijf G4S in Zaventem werd in juli vorig jaar door een goed georganiseerde bende overvallen. Tijdens de Telefacts Crime-reportage worden er bewakingsbeelden getoond van het brute geweld tijdens de overval. Een werknemer is toen zonder aanleiding en vanop één meter afstand onder vuur genomen. De man is nu, negen maanden later, nog steeds niet hersteld van zijn verwondingen. De politie is nog altijd op zoek naar tips.
Frederik Verspeelt is gerechtelijk directeur van de federale politie van Asse. “Het gaat hier over bijzonder zware feiten. De bende heeft met een soort militaire precisie de actie uitgevoerd. Ze hadden oorlogswapens bij en ze zijn niet te beroerd om die te gebruiken. Het gaat hier om mensen die zeker niet aan hun proefstuk toe zijn en waarschijnlijk zullen ze nog toeslaan”.
Op de bewakingsbeelden is te zien hoe één bendelid naar binnen gaat, verkleed als werknemer van het bedrijf. Hij draagt dezelfde kleren en ook een pruik, een masker en hij heeft zelfs de boterhammentas van die werknemer vast. Maar wanneer de overvaller geconfronteerd wordt met een personeelslid, verliest hij de pedalen en schiet hij de weerloze man neer. De bende vlucht uiteindelijk zonder buit weg.
Telefacts woensdag 10 april 2013 in Telefacts om 22.35 bij VTM