Toen homo zijn taboe was – met Xavier Taveirne

In de driedelige documentaire Voor de mannen praat Xavier Taveirne met de eerste generaties mannen die zich in Vlaanderen durfden te outen als homo. Het is een aangrijpende en vaak ook onthutsende reeks met verhalen over liefde, strijd en pijn, en het taboe van het homo zijn in minder tolerante tijden.

Xavier Taveirne, VRT-journalist en zelf homo, heeft even getwijfeld of hij dit programma moest maken, want hij ziet zijn geaardheid niet als bepalend voor zijn identiteit. En hij vindt het niet nodig om zich als homo te profileren. Maar Xavier besefte uiteindelijk dat net die pioniers het voor hem vandaag makkelijk maken om onvoorwaardelijk zichzelf te zijn.

“Ik ben het bijna verplicht aan de generatie homo’s voor mij. Voor hen zag de wereld er 50 jaar geleden helemaal anders uit. Ze hadden toen de moed om zich niet weg te stoppen, en te vechten tegen de bikkelharde vooroordelen in hun omgeving. Voor de één was dat al wat makkelijker dan voor de ander. Hun verhalen zijn belangrijk. En daarom moet ik ze laten horen.”
Xavier Taveirne

In drie afleveringen vertellen oudere homo’s ongecensureerd hun verhaal. Belangrijke verhalen en vaak ook gesprekken waarin ze heikele actuele thema’s niet uit de weg gaan.

Aflevering 1: 1940-1970

“Ze moesten ze allemaal doodschieten.”
(getuige Roger Van Loon citeert zijn vader)

In de eerste aflevering komen de homo’s aan het woord die opgroeiden in het katholieke Vlaanderen van na de oorlog. Seks was voor iedereen taboe, en als er al over homoseksualiteit werd gesproken, dan had men het over ‘jeanetten’. Ook de kerk was heel repressief.

Xavier zoekt Paul Rademaekers op, 98 jaar intussen, die zich nog altijd kwaad maakt als hij aan die tijden terugdenkt: “Ik heb altijd gezegd: homoseksualiteit is geen seksueel probleem, maar een sociaal probleem. Ik ben met moeilijke kaarten aan de start gekomen. Maar zelfs met moeilijke kaarten moet je proberen zoveel mogelijk troeven te maken. Mijn troeven waren dat ik me altijd inzette voor anderen en dan vooral voor homo’s.”

De eerste kentering kwam er pas in 1970, toen Will Ferdy als eerste bekende Vlaming op televisie sprak over zijn “anders zijn”. Het was een shock voor Vlaanderen. Will kreeg veel negatieve reacties, maar zijn moedige getuigenis vormde wel het prille begin van de homo-emancipatie.

Aflevering 2: 1970-1980

“Ik had meisjes als lief, tegelijkertijd had ik seks met jongens.”
(getuige Chille De Man)

De wilde jaren zeventig waren ook voor de homogemeenschap de jaren van seksuele bevrijding en maatschappelijke veranderingen.

Hoewel homo’s - zeker op het platteland - nog vaak een verborgen leven bleven leiden, ontstonden er in de steden bloeiende subculturen met homobars en discotheken waar alles mogelijk was. Een liederlijk leven waar iedereen vandaag met nostalgie aan terugdenkt.

Xavier praat ook met Chille De Man en Guido Totté. Guido kwam met de trotskistische Rooie Vlinder voor het eerst op straat om gelijke rechten voor homo’s en hetero’s af te dwingen. Een vroege voorloper van de Pride, die Chille later voor het eerst organiseerde in Brussel.

Aflevering 3: 1980-1995

“Het was een slachtpartij, ongehoord.”
(getuige Gino Asselman)

Voor de homogemeenschap werden de jaren tachtig overschaduwd door de opkomst van een nieuwe, dodelijke ziekte: aids.

In deze aflevering vertellen homo’s over de ravage die het aidsvirus heeft aangericht. Het duurde jaren voor de eerste medicatie beschikbaar was, en in die tijd raakten veel homo’s besmet. Slechts enkelen van hen zijn nu nog in leven. Eén van hen is Patrick Reyntiens. Xavier praat met hem over die zwarte jaren, waarin alle homo’s opnieuw met de vinger werden gewezen. “Aids was de straf van God voor het bandeloze gedrag van de homo’s”, en aidspatienten waren de nieuwe pestlijders.

Xavier praat ook met Rob Scheers, die actief was bij de eerste preventiecampagnes, maar later toch zelf besmet raakte door risicovol gedrag.

Vanaf dinsdag 4 september om 21.15 u. op Canvas.

Krijg het laatste FrontView Magazine nieuws in je Facebook nieuwsoverzicht: