illes De Coster duikt opnieuw in de coulissen van misdaad en Justitie en verschijnt ditmaal voor de rechter. Voor acht strafrechters, meer bepaald. Vier weken lang schuiven zij aan om te praten over leven en werk. Ze bekleden een unieke, beslissende machtspositie binnen Justitie. Ze oordelen soeverein en onpartijdig over schuld, onschuld en strafmaat. Met hun verdict, van vrijspraak tot levenslang, hebben ze een immense impact op het leven van beklaagden, slachtoffers en nabestaanden - en bij uitbreiding op onze samenleving.
Ze horen geregeld dat ze “te mild” zijn, of “wereldvreemd”. Of dat ze neigen naar “klassenjustitie”. Maar hun strenge zwijgplicht weerhoudt hen ervan zich te verdedigen.
Nu spreken ze wel. De strafrechters getuigen openhartig over hun vak, hun missie en hun mensbeeld. Een inwijding in mens en métier, net als bij de vorige Canvas-reeksen Strafpleiters, Misdaaddokters en Procureurs.
De strafrechters die aan het woord komen, zijn:
- Peter Hartoch, assisenvoorzitter in het rechtsgebied Brussel/Leuven
- Michel Jordens, assisenvoorzitter in het rechtsgebied Antwerpen/Limburg (met pensioen)
- Peter D’Hondt, politierechter in Dendermonde
- Geert Vandaele, politierechter in Veurne
- Ariane Braccio, correctioneel rechter in Tongeren
- Geneviève Seressia, correctioneel rechter in Brussel
- Esther Vanderstraeten, strafuitvoeringsrechter in Brussel
- Jorn Dangreau, voormalig correctioneel rechter in Gent
Strafrechters is een productie van Woestijnvis voor Canvas.
Strafrechters: vanaf dinsdag 5 januari, vier weken lang op Canvas en via VRT NU.
“Opnieuw genoot ik het voorrecht om kennis te maken met een cruciaal justitieel beroep. Achter de passie van de acht rechters voelde ik het spanningsveld waarin ze opereren. Het contrast tussen moderne efficiëntie tegenover wetten en tradities uit de tijd van Napoleon. Het contrast tussen hun zwijgplicht en een tijdperk waarin iedereen overal zijn mening uit. Het contrast ook tussen hun engagement voor een rechtvaardige samenleving en de ontmoediging door misdaad die zich aan de lopende band aandient. Nu de rechters voor één keer mochten spreken, was het een bijzondere belevenis om hun verhaal te aanhoren.”
Gilles De Coster
Veel vragen
Nu hij de unieke kans kreeg om met de rechters te praten, maakte Gilles van de gelegenheid gebruik om door te vragen. Bijvoorbeeld: hoe kijken strafrechters naar beklaagden? Welke houding nemen ze aan, oog in oog met een potentieel misdadiger? Hoe blijven ze onpartijdig bij gruwelfeiten? Op welke elementen baseren ze de strafmaat? Wanneer twijfelen ze, en hoe beslissen ze dan? Hoe gaan ze om met emoties in de rechtszaal? Wanneer worden ze boos en houden ze een preek? Hoe doorstaan ze de druk van grote mediaprocessen? Welke misdaadtrends baren hun zorgen? Hoe gaan ze om met de vaststelling dat celstraffen die ze uitspreken, vaak niet worden uitgevoerd? En welk verdict vellen de rechters over zichzelf: zit er een houdbaarheidsdatum op hun functioneren, waarin ze dagelijks worden geconfronteerd met de donkere kant van de samenleving?
Aflevering 1: In eer en geweten
“Bij mijn eerste strafzaak ging ik kapot van de zenuwen.”
“We zijn geen sadisten, we kicken niet op vrijheidsberoving.”
“Ik heb van veel beslissingen wakker gelegen.”
“Je kan makkelijk bij de ene rechter milder gestraft worden.”
Strafrechters hebben een autoritaire machtspositie. Ze beslissen soeverein over schuld, onschuld en strafmaat. Is dat een zware job? Wanneer steken emotie of twijfel bij hen de kop op? Hoe slagen ze erin om altijd onpartijdig te blijven? En hoe beleefden ze hun allereerste vonnis?