Deel mogen worden van de muziek, dat belooft Klarafestival 2023. Van 10 tot 26 maart 2023 haalt het omroepfestival het beste van de internationale klassieke muziek naar onze hoofdstad onder het motto ‘Become music’. Dit jaar geeft festivalartiest Barbara Hannigan de toon aan. De wereldberoemde sopraan en dirigent weet als geen ander klassieke muziek (nieuw) leven in te blazen. Intendant Joost Fonteyne kijkt uit naar een breed programma met een dertigtal concerten in verschillende Brusselse zalen waaronder die van Flagey en Bozar. Samen met vaste partners en nieuwe vrienden koppelt Klarafestival prikkelende muzikale overrompeling aan pure schoonheid en innovatieve muziekervaringen. “De Klarafestival-bezoeker kan eigenlijk vooral diep ademhalen voor het binnengaan, even alles loslaten en zich met een open blik en open oren laten onderdompelen in de muziek.”
Het magische equilibrium van Barbara Hannigan
Festivalartieste Barbara Hannigan geldt als een van de interessantste namen binnen de klassieke muziek. “Hannigan weet als geen ander muziek – die soms eeuwenoud is – hedendaags in te vullen en de relevantie ervan voelbaar te maken. Met veel passie laat ze de luisteraar muziek aan den lijve ondervinden. Uit de gesprekken met Barbara Hannigan over haar visie op muziek groeide het thema 'Become Music'. Daar kunnen wij als festival alleen maar enthousiast over zijn,” aldus Joost Fonteyne. Hannigan onderzoekt hoe immersief muziek kan zijn en gaat op zoek naar het fragiele en adembenemende ogenblik waarin zangers, instrumentalisten, dirigenten, componisten en het publiek samenkomen in een zeldzaam moment van volmaakt evenwicht. Hannigan vertrekt steeds vanuit de idee dat het beleven van muziek een wisselwerking is tussen publiek en kunstenaar(s). “Ik ben ervan overtuigd dat het publiek niet alleen maar luistert, maar ook actief bijdraagt aan een optreden. Elke luisteraar brengt een eigen energie en eigen ervaringen mee in de zaal,” aldus Hannigan.
Tijdens het openingsconcert dirigeert én zingt ze de Vierde Symfonie van Mahler; een muzikale verrassing van formaat (Messiaen - Mahler 10.03 | 20:00). Daarnaast zorgt ze met de legendarische zussen Labèque (piano) voor een immersieve audiovisuele ervaring waarin ze negen eeuwen muziek doorkruist en eigentijdse interpretaties levert van o.a. Hildegard von Bingen en muziek van componist, gitarist én The National bandlid Bryce Dessner (Electric Fields 19.03 | 19:00). Met haar mentorproject Equilibrium (EQ) ten slotte, deelt Hannigan het podium met jonge veelbelovende musici die ze intensief begeleidt (Music among Friends 16.03 | 20:00).
Klarafestival verrast
Creaties en out-of-the-box-projecten bepalen voor een groot deel het DNA van Klarafestival. Het filmconcert Last and First Men waarvoor Brussels Philharmonic en dirigent Victor Ori Anasson live de filmmuziek verzorgen bij het filmdebuut van Jóhann Jóhannsson is zo’n verbluffende parel. Terwijl bevreemdende beelden van desolate landschappen voorbijglijden, horen we de stem van Tilda Swinton die voorleest uit de gelijknamige revolutionaire science-fiction roman. We spoelen twee miljard jaar vooruit in de tijd, tot het moment waarop de laatste mens dreigt te verdwijnen (Last and First Men, 25.03 | 20:00). Een ervaring voor alle zintuigen.
Ook cellist/maker Benjamin Glorieux gaat op zoek naar manieren om muziek letterlijk te ‘beleven’. Op 7 december 2022 begint hij samen met zijn instrument aan de voettocht die J. S. Bach in 1705 van Arnstadt naar Lübeck maakte (380km). Glorieux onderzoekt zo hoe die lange wandeling en de cadans van het stappen zijn kijk op Bach’s Suites voor cello verandert. Dankzij het beeldend werk van Emilie Lauwers, dat te zien zal zijn in Bozar en dienst doet als ‘antichambre’ bij Glorieux’ concert, kan het publiek deze bijzondere tocht opnieuw ervaren (On the Road with Bach 11.03 | 19:00).
De uitvoering van John Luther Adams’ indrukwekkende compositie Become Ocean, die in 2014 de Pulitzer Prize for Music won, belooft eveneens een avond te worden om niet snel te vergeten. De luisteraar wordt 45 minuten lang overspoeld door een muzikale vloedgolf die ook nog eens visueel verbluft dankzij de creatie van videokunstenaar Lillevan (Belgian National Orchestra, Joshua Weilerstein & Josef Špaček, Become Ocean 17.03 | 20:00).
“Voor mij is een festivaleditie geslaagd wanneer we echt iets teweeg kunnen brengen bij de luisteraars. Het aantal mensen dat je bereikt is een criterium, maar evenzeer gaat het over hoe je mensen beroert. Originele ontdekkingsconcerten en genre-mixen lenen zich daar uitstekend toe,” aldus Joost Fonteyne. De luisteraar beroeren is iets wat zeker en vast zal gebeuren tijdens het Reich/Richter concert. Componist en grondlegger van het Amerikaanse minimalisme Steve Reich en beeldend kunstenaar Gerhard Richter zorgen samen voor vuurwerk. Van de beelden van filmmaker Corinna Belz, de handen van percussionist Colin Currie en de muziek van Bryce Dessner krijg je gegarandeerd kippenvel (Reich/Richter 14.03 | 20:00).
Klarafestival verwelkomt dit jaar maar liefst drie verschillende projecten van en met de legendarische jazzpianist Brad Mehldau. Voor The Folly of Desire deelt hij het podium met tenor Ian Bostridge voor wie hij een hele nieuwe liedcyclus rond de duistere kant van menselijk verlangen schreef (The Folly of Desire 23.03 | 20:00).
Lenteprimeurs
Ook dit jaar staat Klarafestival weer in voor heel wat (wereld)premières. Er is de wereldcreatie van het Altvioolconcerto van Cassandra Miller door Brussels Philharmonic en het Vlaams Radiokoor o.l.v. Ilan Volkov en met altviolist Lawrence Power (Janáček - Miller - Bartók 11.03 | 20:00). Het Belcea Quartet brengt al even nieuw werk en wel van Guillaume Connesson, gecoproduceerd door Klarafestival (Schubert - Connesson - Shostakovich 14.03 | 20:00).
Ook de muziektheatervoorstellingen en Klarafestival-coproducties Counterforces en PREY worden voor de allereerste keer opgevoerd. In Counterforces gaan Sopraan Lore Binon, singer-songwriter IKRAAAN en performer Amina Osmanu de muziek van Frederik Croene te lijf vanuit hun eigen achtergrond. Met de teksten van Dominique De Groen verzetten ze zich tegen een uitzichtloos patriarchaat en tegen clichés over vrouw zijn (Counterforces 24.03 | 20:00).
Voor PREY ten slotte, werkten theatermaker Kris Verdonck en componiste Annelies Van Parys samen rond het huiveringwekkende inzicht dat wij allemaal voedsel zijn. Vertrekkend vanuit het werk van Australische ecofeministe Val Plumwood verkennen drie generaties vrouwen een wereld waarin de mens niet langer de hoofdrol speelt (PREY 25.03 | 18:00, 26.03 | 20:00).
European Galas en andere tradities
Klarafestival is aan haar 18e editie toe en kan teruggrijpen op een aantal ‘vaste waarden’. Zo zijn er de European Galas met grote internationale orkesten en solisten. Naast het openingsconcert met Barbara Hannigan is het uitkijken naar de zelden uitgevoerde opera Thésée. Deze barokke parel verklankt een wervelwind aan gevoelens (Thésée 12.03 | 17:00). De ‘IJslandse Glenn Gould’ Víkingur Ólafsson sluit het festival af samen met het St. Louis Symphony Orchestra onder leiding van Stéphane Denève (Rachmaninov - Prokofiev - Grieg 26.03 | 15:00).
Eveneens tot de vaste waarden behoren de Equinox-concerten in het weekend voorafgaand aan de lentezonnewende. Die krijgt in heel wat culturen een spirituele betekenis. Klarafestival viert dit moment met concerten die uitnodigen tot verstilling en introspectie. Het is uitkijken naar de twaalfstemmige Aardbevingsmis van Antoine Brumel. De uitvoering door Graindelavoix wordt kracht bijgezet door beelden van de neorealistische documentaire Il culto delle pietre van Luigi Di Gianni uit 1967 (Rolling Stone 17.03 | 20:30).
Ook niet-westerse tradities blijven onder de aandacht met Nowruz, het Perzische nieuwjaarsfeest, zoals het gevierd wordt door de ongeëvenaarde rubab-speler Homayoun Sakhi, tablaspeler Siar Hashimi en zangeres Ulzhan Baibussinova (Nowruz 19.03 | 15:00).
Tijdens Musikaa maak je kennis met een bonte verzameling aan Molenbeeks talent. Muzikanten Fatoum en Laïla Amezian zijn dit jaar opnieuw van de partij voor een stemmig en kleurrijk muziekfeest. Nieuw is het kinderkoor Singing Molenbeek onder de vleugels van o.a. Zeno Popescu.
Voor de meest intieme muziekervaring moet je in de Klarafestival BOX zijn. Voor het zesde jaar op rij staat de kleinste concertzaal ter wereld opgesteld op verschillende plaatsen in de stad. Hier luister je naar gratis mini-concerten die jou vijftien minuten onderdompelen in pure schoonheid.
Redenen genoeg dus om dit voorjaar een muzikaal moment van samenzijn te delen. Of met de woorden van Barbara Hannigan: “Er is iets bijzonders aan mensen die een ruimte delen, op zoek naar een klankwereld die we alleen niet zouden kunnen vinden. Het geeft de muziek kracht, het is datgene wat musici het verlangen, en eerlijk gezegd ook de noodzaak geeft om muziek te maken. En deze kracht van de muziek bereikt iedereen in de zaal: zowel degenen die spelen als degenen die luisteren.” In woelige tijden zoeken we meer dan ooit naar verbinding. En muziek (beleven) leent zich daar uitstekend toe. Samen worden we muziek.