In een Noorse viskwekerij spartelen honderdduizenden zalmen door elkaar. Undercoverbeelden tonen hoe mannen in witte pakken producten in het water gooien. Het zijn pesticiden, die de zalmen moeten beschermen tegen ziektes en parasieten. Maar de mannen dragen ook gezichtsmaskers, omdat de producten het menselijk zenuwstelsel aantasten. Een paar weken later liggen deze vissen op onze borden als fijne stukken Noorse zalm.
Al jaren zeggen wetenschappers en voedingsdeskundigen dat vis eten gezond is. En dat klopt volkomen, want vis bevat doorgaans gezonde omega 3 vetzuren. Maar alles hangt ervan af welke vis we kopen en eten. Er is een immens verschil tussen in het wild gevangen vis en kweekvis.
In gekweekte vissen zitten vijf keer meer dioxine, PCB’s en andere schadelijke stoffen dan in ander voedsel. Dat komt omdat gekweekte vis wordt gevoederd met visafval dat hoge dosissen etoxyquine bevat. Onderzoekster Victoria Bohne ontdekte het en publiceerde een rapport over dit type pesticide. “Iedereen ging ervan uit dat dit een veilig product was. Maar de stof is gewoon giftig”, zegt Bohne. Ze mocht uiteindelijk haar bevindingen niet publiceren, onder druk van de industrie.
Een andere populaire kweekvissoort is panga. Het is een mooi stuk witte vis, neutraal van smaak en spotgoedkoop. Panga wordt bijvoorbeeld veel gebruikt in schoolkeukens. Maar de manier waarop panga wordt gekweekt, stemt toch tot nadenken. In de reportage reizen we naar Zuid-Vietnam naar een panga-kweekboer. Vele miljoenen vissen worden op zes maanden tijd vetgemest, om dan over de hele wereld geëxporteerd te worden. De pangavis wordt gekweekt in het zwaar vervuilde water van de Mekong. Om de vis te laten overleven, dumpen de Vietnamese panga-baronnen massaal veel antibiotica in de kweekbekkens.
Hoe rot is de viskweekindustrie is een onthullende reportage in Telefacts Laat op woensdag 14 januari 2015, meteen na De Gouden Schoen 2014.