Bijna de helft van alle buitenshuis werkende vrouwen doet dat deeltijds, terwijl van de mannen maar tien procent deeltijds werkt. Veel beroepen zijn ook nog altijd of mannelijk of vrouwelijk. Is er in vergelijking met vijftig jaar geleden eigenlijk iets veranderd? Dat zien we in de tweede aflevering van 'De werkende mens', over beroepen en rolpatronen. In de aanloop naar de Internationale Vrouwendag (8 maart). Op dinsdag 3 maart om 20.40 u. op Canvas.

Piloot en moeder

We maken onder meer kennis met vliegtuigpilote Kathleen Van Orshaeghen. Kathleen is gescheiden en en als ze full time wil blijven werken, moeten haar oudste dochters haar helpen in het huishouden. Kathleen moet dikwijls heel vroeg vliegen en dan geven Marie en Melanie, allebei achttien, hun negenjarige zusje Louise ontbijt en brengen ze haar naar school. Daarna gaan ze zelf studeren in Antwerpen en Leuven.

Thuis blijven voor de kinderen

In 1965 waren er in heel België welgeteld 66 crèches. Nu zijn er veel meer, zij het nog altijd niet genoeg. Er is voor- en naschoolse opvang. Er is zwangerschapsverlof, moederschapsverlof, vaderschapsverlof en deeltijds of voltijds op te nemen ouderschapsverlof. En toch … blijven de kinderen de belangrijkste reden waarom 45% van de vrouwen maar deeltijds werken. En waarom de vrouwen die wél voltijds werken, veel vaker dan hun mannen tijdskrediet of loopbaanonderbreking nemen, of onverwachts een dag weg moeten blijven van hun werk. Het heeft gevolgen voor hun carrière, hun onafhankelijkheid en later ook voor hun pensioen.

Dat was vroeger ook al zo. Neem nu voormalig actrice Jeannine Bernaus. Zij is de moeder van de Antwerpse havenloods Johan Caramin. Terwijl we zien hoe haar zoon anno 2015 een containerschip van meer dan 300 meter lang de Schelde op loodst vertelt zij, in prachtige archiefbeelden van jaren geleden, waarom ze besloot om voor haar kinderen thuis te blijven. Het is een motivatie die ook vandaag wellicht nog voor heel wat vrouwen geldt.

Werken voor het plezier?

Maria uit Zomergem bij Gent vertelt dan weer hoe ze op haar veertiende begon te werken en altijd bleef werken omdat het niet anders kon. Haar man verdiende niet genoeg om er alleen een gezin van te onderhouden en af en toe wat extra’s te geven, zoals geld voor klasfoto’s of om de schoolreis van de kinderen mee te betalen. Maria werkte als textielarbeidster en vertelt dat ze in de hele fabriek maar één vrouw kende die voor haar plezier kwam werken. Alle andere vrouwen hadden een concreet doel. Hun huis beetje bij beetje verbouwen. Of eens op reis gaan. Een auto kopen.

Vrouw aan het stuur

Kathleen Van Orshaeghen, de vliegtuigpilote, krijgt nog altijd opmerkingen over het feit dat er een vrouw aan de stuurknuppel zit. Wanneer rallypilote Melissa Debackere belt om onderdelen voor haar wagen te bestellen krijgt ze, omdat ze een vrouw is, wel honderd keer de vraag: ben je wel zeker? Buschauffeur Cynthia Werbrouck vertelt dat wanneer mensen opstappen en bezig zijn met hun kaartje te zoeken, ze steevast dag meneer zeggen. Tot ze opkijken. Oeps. Annie Verhoeyen leidde in 1974 een staking voor gelijk loon in een zetelfabriek in Izegem. De meeste mannelijke collega's toonden toen maar weinig begrip. In archiefbeelden zien we ook de eerste vrouwelijke soldaten van het Belgische leger (in 1975) en de schampere opmerkingen van enkele mannelijke collega’s. En de eerste politieagentes.

En vandaag?

Er is de afgelopen 50 jaar veel veranderd. En toch weer niet. De mate waarin ons leven en het werk dat we gaan doen, vooraf vastligt, blijft groot. Hoe anders veel vrouwen en mannen het ook zouden willen.

In de documentaire zien we een hele reeks beroepen uit de 'top 20' van ‘mannelijke beroepen’ in België: werk dat nog altijd bijna uitsluitend door mannen wordt gedaan en slechts heel uitzonderlijk door vrouwen. De werkende mens toont vrouwen die deze beroepen wél doen. En ook het omgekeerde: een aantal mannen in zogenaamd 'typische vrouwenberoepen'.

Zo biedt ook deze tweede aflevering van De werkende mens een kleurrijk en zeer gevarieerd palet van hoe er in Vlaanderen wordt gewerkt.

De werkende mens - aflevering 2: Vrouwen op de rand van ... : dinsdag 3 maart om 20.40 u. op Canvas

Krijg het laatste FrontView Magazine nieuws in je Facebook nieuwsoverzicht:

Meer over