Bij de start van het nieuwe schooljaar volgt Eén in Buitengewoon acht kinderen en jongeren met een beperking. Vandaag kregen de leerlingen en hun ouders in primeur de eerste aflevering te zien, in een van de scholen van De Leerexpert in Antwerpen. Buitengewoon laat de jongeren zelf aan het woord en toont de wilskracht waarmee ze leren omgaan met hun beperking. Het resultaat is een eerlijke en realistische verhalenreeks, over wat het betekent om op te groeien met een beperking. Buitengewoon: vanaf 2 september acht weken lang op Eén.
Buitengewoon volgt een jaar lang acht kinderen en jongeren met een beperking. Ze vertellen hun verhaal vanuit hun eigen leefwereld, met de focus op wat ze allemaal wél kunnen. Vaak moeten ze, meer nog dan de meeste jongeren, hard werken om een stap vooruit te zetten in het leven.
De kijker maakt onder meer kennis met Lenny (6), die door een auto-ongeval in een rolstoel belandt, jarenlang revalideert en terugvecht. Er is ook het verhaal van Emir (5), die na een diagnose van autisme een schooltraject op maat volgt, en zo de zorgen van zijn mama verlicht.
Evy (17) werd als baby geopereerd aan een tumor in haar hoofd. Het redde haar leven, maar ze draagt er tot op vandaag de gevolgen van. En de innemende Amal (6) verliest sinds haar geboorte langzaam het zicht, maar ze is zo pienter dat ze de leerkrachten op school met verstomming slaat. In Buitengewoon bereidt ze zich voor op de overstap naar het reguliere onderwijs.
Er is ook het wonderlijke verhaal van de jonge Faye (4), die amper vijf woordjes kan zeggen: ‘mama’, ‘papa’, ‘zus’, ‘ja’ en ‘neen’. Volgens de dokters zou Faye als een plant door het leven moeten gaan, maar ze wist haar jonge ouders en de medische wereld al meerdere keren te verbazen. Fayes verwezenlijkingen zijn niet te vergelijken met de relativiteitstheorie van Einstein, maar in het licht van haar mogelijkheden is ze al tot de maan en terug gereisd.
In Buitengewoon beleeft de kijker samen met de jongeren hun kleine en grote overwinningen, die voor hen een wereld van verschil maken. De verhalenreeks toont de wilskracht van jonge helden die leren omgaan met hun beperking. En dat maakt hen buitengewoon.
Buitengewoon: op dinsdag om 22.35 uur vanaf 2 september op Eén.
WIE ZIJN ZE?
Faye (3 jaar)
"Ze kan stapjes zetten en daar hadden we nooit van durven dromen ... Dat was voor ons een feestje waard!" Mama van Faye
Faye ziet er geweldig schattig uit, maar toch waren de dokters bij haar geboorte negatief over haar toekomst: ze zou als een plant door het leven moeten gaan. Het was een klap in het gezicht van haar jonge ouders.
Ondanks die zware diagnose maakt Faye vandaag enorm veel vooruitgang. Met een beperkte woordenschat leert ze beetje bij beetje communiceren. En wat niemand durfde te voorspellen gebeurde toch: ze zet zowaar haar eerste stapjes! Toch is het verhaal van Faye ook een beklijvende eyeopener over de pijnlijke medische kant van het leven met een beperking. Zo groeien Fayes heupen van bij haar geboorte stilaan uit de kom. Om dat te verhelpen, moet ze vastgegespt slapen in haar matras en draagt ze spalken. Gaan slapen is voor Faye elke avond opnieuw een kleine marteling.
Eén jaar lang profileert Faye zich als een vechter pur sang, die met de steun van haar betrokken ouders en haar omgeving kleine wonderen verricht. Want het blijft niet bij kleine stapjes alleen. Keer op keer verbaast ze zowel haar dokters en juffen als haar ouders. Zo heeft Faye een ongelooflijk jaar achter de rug en heeft ze nog heel wat progressie in haar mars.
Emir (5 jaar)
"Het is heel interessant om een kind met autisme te hebben. Ze denken helemaal anders dan wij. Ik zou zo graag eens in zijn hoofd kruipen ..." Mama van Emir
Emir is sinds zijn geboorte een vermoeiend en moeilijk kind. Als buitenstaander zou je kunnen denken dat Emir een "verwend nest" is, of zelfs dat hij "slecht opgevoed" is. Maar niets is minder waar. Zijn mama was ten einde raad en kon niet langer opboksen tegen de vooroordelen van haar omgeving. Ze sukkelde in een depressie, omdat ze geen kant meer uit kon met haar onhandelbare zoon. Emir leek in zijn eigen wereld te vertoeven zonder iemand te willen toelaten. Zelfs zijn eigen mama of familie niet.
Na een uitgebreid psychiatrisch onderzoek werd bij Emir de diagnose "autisme" vastgesteld. Wat voor mama tegelijk een opdoffer was, werd stilaan ook een opluchting. Eindelijk wist ze wat er aan de hand was met haar zoon.Sinds een jaar gaat Emir naar De Leerexpert, waar kinderen met autisme worden begeleid en opgevangen. Zowel voor de mama als voor Emir is die nieuwe stap een ware beproeving. Emir leert er met structuur omgaan, zowel thuis als op school. Want ook mama moet zich schikken naar de regels van de school.
Het verhaal van Emir is voor de kijker een leerrijk inzicht over het omgaan met jonge kinderen met autisme. In één jaar evolueert Emir van een lastpak naar een jongen die controle krijgt over zichzelf en zijn omgeving. Een opsteker voor de bezorgde mama, maar zeker ook voor het gezin, dat weer opgelucht kan ademhalen.
Evy (17 jaar)
"Eigenlijk wilde ik die operatie liever niet doen ..." Evy
Levenslustig, energiek, slim en creatief. Allemaal eigenschappen van een "eeuwige optimist". En dat is Evy. Ze werd geboren met een levensbedreigende tumor in haar hoofd. Tijdens een ingrijpende operatie toen ze slechts een paar weken oud was, kon die tumor gelukkig worden verwijderd. Maar tot op vandaag draagt Evy de gevolgen. Wanneer je haar op straat ziet lopen, denk je dat er weinig aan de hand is. Ze loopt een beetje mank. Maar sinds die operatie haar leven redde, ontwikkelde ze aan haar rechterkant heel wat minder spierkracht. Ze heeft een slap handje en bovendien heeft ze last van plotse epilepsieaanvallen en sporadisch geheugenverlies.Sinds Evy kleuter is, gaat ze naar het buitengewoon onderwijs. Ze loopt school in De Leerexpert in het Antwerpse, waar kinderen met een motorische handicap worden opgevangen.
Dit jaar staat ze voor een belangrijke keuze. Wil ze niet langer mank lopen, dan moet ze onder het mes. Nu kan het nog, want langer wachten zou een operatie definitief onmogelijk maken. Evy kijkt er met weinig zin tegen aan. Ze zal namelijk voor een lange periode – en zonder haar klasgenoten – in het ziekenhuis moeten verblijven. Dat is intussen een jammerlijke gewoonte geworden: in haar jonge leven heeft ze al meer dan vijftien operaties achter de rug.
En ook nu voorspelt de chirurg geen gemakkelijke ingreep. Evy zal zich voor honderd procent moeten inzetten om opnieuw te leren stappen. Voor haar is het voorbije jaar een lange lijdensweg geworden, die er hopelijk voor zal zorgen dat ze ooit "normaal" kan stappen.
Amal (6 jaar)
"Grote dingen kan ik zien, maar kleine dingen kan ik niet zien." Amal
Amal is zes jaar en zwaar slechtziend. Sinds haar geboorte verliest ze langzaam maar zeker haar gezichtsvermogen. Ze loopt school in De Leerexpert in het Antwerpse, waar ze ondertussen al het brailleschrift onder de knie kreeg. Het hoeft dus niet gezegd dat Amal een pientere meid is, die haar juffen met verstomming slaat. Omdat ze zo snel vooruitgang boekt, beslist de schooldirectie om Amal in te schrijven in een gewone basisschool met ziende kinderen. Ze zal zich op die manier nog beter kunnen handhaven in de wereld der zienden.
De kijker ervaart via Amals verhaal de onbetwistbare veerkracht van jonge kinderen met een beperking. Ondanks haar visuele beperking slaagt ze erin zich staande te houden in de samenleving. En door haar frivoliteit steelt ze tegelijkertijd ieders hart.
Lenny (6 jaar)
"Lenny is nu mijn grote voorbeeld. Als hij het kan, waarom zou ik het dan niet kunnen?" Papa van Lenny
Sommige kinderen leren vanaf hun geboorte leven met een beperking. Maar een beperking kan je ook plots overkomen, door een noodlottig of dramatisch ongeval. Dat laatste was het geval bij de zesjarige Lenny. Toen hij met zijn ouders op vakantie vertrok naar Servië, had het gezin een zwaar ongeluk met een vrachtwagen. Lenny vocht maanden voor zijn leven. Het perfecte gezinnetje zou nooit meer hetzelfde zijn.
Sindsdien is Lenny verlamd tot aan zijn borstkas. Ondanks zijn afhankelijkheid van machines en medicatie, is zijn grootste uitdaging om toch zo veel mogelijk voor zichzelf te zorgen. En dat begint al bij het alleen ophangen van zijn jas in de schoolgang. Lenny zal zich, ondanks zijn verlamde benen, moeten handhaven in de samenleving. Ook al is hij amper zes. Het verhaal van Lenny is ook een realistisch voorbeeld van een jammerlijke statistiek. Maar liefst twee op de drie koppels in Vlaanderen die een kind met een beperking hebben, gaan uit elkaar. Ook op die manier deelt het gezin van Lenny mee in de klappen.
Ondanks alle moeilijkheden slagen papa en zoon er wonderwel in een onlosmakelijke band te smeden via hun gemeenschappelijke hobby: karate. Lenny's verhaal is even aangrijpend als toonaangevend. Doorheen het jaar ontpopt hij zich tot een zelfstandige jongen. Zowel thuis, op school als in zijn sport.
Kenley (21 jaar)
"Ik zou gewoon willen gaan werken eigenlijk ... Treinconducteur worden, dat is mijn grote droom." Kenley
Kenley draagt de stempel "autisme" en dat is voor hem een last om te dragen. Kenley is een hevige heavy-metalfan en hij is fier op zijn dito uiterlijk en polsbandjes van Graspop. Hij is best zelfstandig en weet van aanpakken, maar toch is zijn verhaal er een van "net niet goed genoeg" om volledig mee te draaien in de samenleving.Het verhaal van Kenley leert de kijker hoe een puber met een beperking zich écht voelt. Hij is twintig jaar, en zoals elke jongen van die leeftijd hoopt hij op een job, om voor zichzelf te kunnen instaan. Maar voor Kenley is dat zo goed als onmogelijk.
Kenley gaat al bijna zijn hele leven naar school in De Leerexpert in Antwerpen. Nu is het tijd om verder te kijken. Wat na zijn schoolcarrière? Kan hij terecht in een dagcentrum? Zijn toekomst is op zijn minst onduidelijk. Opvangcentra in Vlaanderen kampen met een acuut plaatsgebrek en Kenley staat intussen al bijna twee jaar op de wachtlijst. Bovendien kan hij niet kiezen waar hij zal terechtkomen. Net zoals zijn klasgenoten is hij daardoor veroordeeld om wellicht tot zijn 23ste op de schoolbanken te blijven zitten. Ook de scholen kreunen dus onder het grote aantal leerlingen.
Het liefst van al wil Kenley een job uitoefenen in het normale arbeidscircuit. Het is zijn grote droom om treinconducteur te worden, maar daarvoor staat zijn beperking hem te veel in de weg. Toch staat Kenley positief in het leven en hoopt hij niet langer gestigmatiseerd te worden.
Adam (8 jaar)
"Adam is een parel hé, ne schat die ge niet verborgen wegsteekt, maar die ge laat zien aan mensen, en waarvan ge zegt hoeveel deugd ge eraan hebt." Mama van Adam
Adam is zwaar meervoudig gehandicapt. Hij is zowel mentaal als motorisch erg beperkt. Hij kan niet zien, hij kan niet zelfstandig eten of drinken en hij ontwikkelt geen taalvermogen. Adam leeft in bed of in zijn rolstoel. Hij is zwaar hulpbehoevend, en heeft dus veel nood aan zijn dagdagelijkse intensieve zorg en medicatie. Adam is een geadopteerde jongen en kwam terecht in wat wellicht een van de meest in het oog springende families in Vlaanderen is: het gezin van Hilde en Marcel. Het koppel heeft maar liefst veertien adoptiekinderen onder zijn hoede genomen, naast nog eens drie eigen zonen. Van de veertien adoptiekinderen zijn er negen met een beperking. Drie kindjes zijn intussen als gevolg van hun beperking overleden. Op dit moment wonen er nog zes kinderen met een beperking bij het gezinnetje thuis, want de meesten zijn het huis al uit.
Adam is de jongste telg van het gezin en hij heeft ook de grootste nood aan zorg. Hij heeft een eigen kamer, met een uitgebouwde badkamer die speciaal op maat werd gemaakt. Maar de ouders van Adam worden stilaan een dagje ouder. Noodgedwongen moeten ze de zorg uit handen leren geven. Het verhaal van Adam neemt een belangrijk thema onder de loep: "Wat gebeurt er met je zorgenkindje wanneer je er zelf niet meer bent?”
Adam is amper tien jaar oud, maar hij staat nu al voor een grote uitdaging. Hij zal vanaf dit jaar deeltijds in het opvangcentrum Het Gielse bos verblijven. Daar zal hij zich aan een volledig nieuwe omgeving moeten aanpassen. Voor Hilde en Marcel, maar ook voor alle andere gezinsleden, is het de eerste stap om ook in de toekomst een veilige plek te voorzien voor Adam. Een plaats waar hij gelukkig kan zijn.
Lieze (18 jaar)
"Sinds ik blind ben, is heel mijn leven veranderd."
Blind geboren worden, of ooit gezien hebben en je gezichtsvermogen stilaan verliezen; het verschil is enorm. Dat laatste overkwam Lieze. Toen ze nog kind was, zag ze de wereld in kleur. Ze kon zelfstandig fietsen of de bus nemen. Vandaag leeft ze zo goed als in het donker. Lieze is klein van gestalte en moeilijk te been. Ze kan geen lange afstanden afleggen, en dat hindert haar in haar zelfstandigheid. Lieze verlangt er sterk naar om voor zichzelf in te staan. Ze wil graag werken en ziet zichzelf in staat om dat ook te doen. Maar veel werkgevers durven het niet aan om iemand met een visuele beperking in dienst te nemen. Het frustreert haar enorm.
Begin dit jaar moest Lieze haar toekomstplannen aan de kant schuiven toen ze een zware opdoffer te verwerken kreeg. Ze verloor haar rechteroog na een zware infectie. Lieze hoopt op een oogprothese die kan camoufleren dat ze haar oog nu kwijt is.
Het verhaal van Lieze illustreert wat er omgaat in het hoofd van een blind pubermeisje. Haar onzekerheden en twijfels over zichzelf en de toekomst staan in schril contrast met haar grote wens om ooit helemaal zelfstandig door het leven te kunnen gaan.
Aflevering 1: dinsdag 2 september
In de eerste aflevering van Buitengewoon maakt de kijker kennis met de jonge Faye (3 jaar) en het tienermeisje Evy (17 jaar). Allebei leven ze sinds hun geboorte met een beperking.
Evy werd geboren met een levensbedreigende hersentumor, die een paar weken na haar geboorte werd weggesneden. Sindsdien loopt ze mank en heeft ze last van epilepsieaanvallen. Maar haar beperkingen weerhouden haar er niet van om dit jaar mee te spelen in een theatervoorstelling. Slaagt ze erin om het net zo goed te doen als haar medespelers die zonder beperking op de planken staan?
Faye is zowel verstandelijk als motorisch beperkt. Toch verbaast ze haar ouders keer op keer wanneer ze opnieuw een woordje bijleert of zonder hulp rechtop leert zitten. Voor Faye is het een nog grotere uitdaging te leren leven met de pijn die haar beperking met zich meebrengt. Haar heupjes groeien uit de kom, waardoor ze in een speciale ligmatras moet slapen om haar heupen op hun plaats te houden. Lukt het Faye dit jaar om stappen vooruit te zetten, ondanks haar zware beperking? Haar ouders hopen van wel, maar blijven realistisch in hun verwachtingen.
Aflevering 2: dinsdag 9 september
Bij de zesjarige Emir werd de diagnose autisme vastgesteld. In deze aflevering volgen we Emir wanneer hij voor de eerste keer naar een buitengewone school voor kinderen met autisme gaat. Zijn mama hoopt dat hij eindelijk zal leren omgaan met zijn plotse driftbuien.
De driejarige Faye moet tweemaal per jaar naar het ziekenhuis voor een uitgebreid medisch onderzoek. Haar ouders vrezen dat ze onder het mes moet omdat haar heupen uit de kom dreigen te groeien. Maar misschien verbaast Faye deze keer wel het medisch team, nu ze haar eerste kleine stapjes leert zetten?
Evy (17 jaar) staat voor de belangrijkste beslissing van haar jonge leven. Wil ze voortaan niet meer mank lopen, dan moet ze een zware voetoperatie ondergaan die de chirurg niet langer kan uitstellen. Ze ziet het eigenlijk niet echt zitten, aangezien haar een lange periode in het ziekenhuis wacht en vooral omdat ze haar klasgenoten lange tijd zal moeten missen.